Clean Code เขียนโค้ดอย่างไรให้อ่านและบำรุงรักษาง่าย

ในโลกของการพัฒนาโปรแกรม “โค้ดที่สะอาด” (Clean Code) เปรียบเสมือนงานศิลปะที่ผสมผสานความงดงาม และประสิทธิภาพเข้าไว้ด้วยกัน มันไม่ใช่แค่เพียงชุดคำสั่งที่ทำให้คอมพิวเตอร์ทำงานตามที่ต้องการ แต่ยังสะท้อนถึงความใส่ใจ ความเป็นมืออาชีพ และความรับผิดชอบของนักพัฒนา โค้ดที่สะอาดนั้นอ่านง่าย บำรุงรักษาง่าย และเข้าใจง่าย ซึ่งนำไปสู่ประสิทธิภาพในการทำงาน ลดข้อผิดพลาด และประหยัดเวลา และค่าใช้จ่ายในระยะยาว

หลักการสำคัญของการเขียน Clean Code

• ชื่อที่สื่อความหมาย: การเลือกใช้ชื่อตัวแปร ฟังก์ชัน และคลาสที่สื่อความหมาย และชัดเจนเป็นสิ่งสำคัญ ชื่อที่ดีควรอธิบายถึงหน้าที่ และวัตถุประสงค์ของโค้ดส่วนนั้น ๆ ได้อย่างชัดเจน หลีกเลี่ยงการใช้ชื่อที่คลุมเครือหรือตัวย่อที่เข้าใจยาก
  
• ฟังก์ชันขนาดเล็ก และเฉพาะเจาะจง: ฟังก์ชันที่ดีควรมีขนาดเล็ก และทำหน้าที่เพียงอย่างเดียว ซึ่งจะช่วยให้โค้ดอ่านง่าย ทดสอบง่าย และแก้ไขง่าย หากฟังก์ชันมีความซับซ้อนหรือทำหลายหน้าที่ ควรพิจารณาแบ่งออกเป็นฟังก์ชันย่อย ๆ
• การจัดรูปแบบที่สม่ำเสมอ: การใช้การเว้นวรรค การเยื้อง และรูปแบบการเขียนโค้ดที่สม่ำเสมอ ช่วยเพิ่มความอ่านง่าย และทำให้โค้ดดูเป็นระเบียบเรียบร้อย ควรเลือกใช้รูปแบบการเขียนโค้ดที่เป็นมาตรฐาน และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดตลอดทั้งโครงการ
  
• ความคิดเห็นที่กระชับ และเข้าใจง่าย: ความคิดเห็น (Comment) ควรใช้เพื่ออธิบายโค้ดส่วนที่ซับซ้อน หรือเหตุผลเบื้องหลังการตัดสินใจในการเขียนโค้ด หลีกเลี่ยงการเขียนความคิดเห็นที่ซ้ำซ้อนกับโค้ด หรือความคิดเห็นที่ไม่จำเป็น
• การทดสอบ: การเขียนชุดการทดสอบ ( Debug Test) เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของโค้ด เป็นส่วนสำคัญของการพัฒนาโปรแกรม การทดสอบช่วยให้มั่นใจได้ว่าโค้ดทำงานได้ตามที่ต้องการ และช่วยป้องกันข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

ประโยชน์ของการเขียนโค้ดแบบ Clean Code

• เพิ่มความสามารถในการอ่าน และทำความเข้าใจ: โค้ดที่สะอาด อ่านง่าย เข้าใจง่าย ช่วยลดเวลาในการทำความเข้าใจโค้ด และลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นจากการตีความโค้ดผิด
• ลดค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา: โค้ดที่สะอาด แก้ไขง่าย ปรับปรุงง่าย และขยายง่าย ซึ่งช่วยลดเวลา และค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาซอฟต์แวร์ในระยะยาว
• เพิ่มคุณภาพของซอฟต์แวร์: โค้ดที่สะอาด มักจะมีข้อผิดพลาดน้อยกว่า และทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า ซึ่งส่งผลให้ซอฟต์แวร์มีคุณภาพสูงขึ้น
• ส่งเสริมการทำงานเป็นทีม: โค้ดที่สะอาด ช่วยให้นักพัฒนาในทีม สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากทุกคนสามารถเข้าใจโค้ดของกัน และกันได้ง่ายสะดวก
• สร้างความภาคภูมิใจในงาน: การเขียนโค้ดที่สะอาด เป็นสิ่งที่แสดงถึงความเป็นมืออาชีพ และความรับผิดชอบของนักพัฒนา ซึ่งสร้างความภาคภูมิใจในงานที่ทำ
  
  ที่มา : Coding Solo vs Team

วิธีการพัฒนาตนเองเพื่อเขียนโค้ดที่สะอาดดูง่าย

• ศึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ: เรียนรู้จากหนังสือ บทความ หรือคลิปวิดีโอ ที่เขียนโดยนักพัฒนาซอฟต์แวร์ที่มีประสบการณ์ ศึกษาเทคนิค และแนวปฏิบัติที่ดี ในการเขียนโค้ดที่สะอาด ผ่านบทความหรือช่องทางต่าง ๆ
• ฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ: การเขียนโค้ดที่สะอาด ต้องอาศัยการฝึกฝน พยายามเขียนโค้ดที่สะอาด อยู่เสมอ แม้ในโครงการเล็ก ๆ และขอคำแนะนำจากผู้มีประสบการณ์
• ใช้เครื่องมือช่วยเหลือ: มีเครื่องมือมากมาย ที่ช่วยในการวิเคราะห์โค้ด และแนะนำการปรับปรุงโค้ด เช่น linter และ code formatter
• รีวิวโค้ด: ให้เพื่อนร่วมงาน หรือผู้มีประสบการณ์ ช่วยรีวิวโค้ด เพื่อหาข้อผิดพลาด และแนะนำการปรับปรุง
• เรียนรู้จากข้อผิดพลาด: เมื่อพบข้อผิดพลาดในโค้ด ให้วิเคราะห์สาเหตุ และหาทางป้องกันไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดแบบเดียวกัน ซ้ำอีก

บทสรุป

การเขียนโค้ดที่สะอาด เป็นทักษะที่สำคัญ สำหรับนักพัฒนาซอฟต์แวร์ทุกคน การลงทุนใน การเรียนรู้ และฝึกฝน การเขียนโค้ดที่สะอาด จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ลดข้อผิดพลาด ประหยัดเวลา และค่าใช้จ่าย และนำไปสู่การพัฒนาซอฟต์แวร์ที่มีคุณภาพสูง อย่างยั่งยืน

แหล่งอ้างอิง
โค้ดที่สะอาด (TH.)
การเขียนโค้ดที่สะอาดคืออะไร? มันดีอย่างไร?